Η Dr.Viktória Lázár, ερευνήτρια στο Κέντρο Βιολογικών Ερευνών του Szeged και η ομάδα της στην Μοριακή Ιατρική (HCEMM), απέδειξε ότι η αποτελεσματικότητα του συνδυασμού αντιβιοτικών είναι συχνά πιο αδύναμη από αυτή του ατομικού φαρμάκου. Το επιστημονικό αποτέλεσμα είναι μια σημαντική ανακάλυψη στην έρευνα για την αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών και έχει δημοσιευθεί στο Nature, ένα από τα πιο διάσημα επιστημονικά περιοδικά του κόσμου.
Τα αντιβιοτικά είναι μια οικογένεια φαρμάκων που διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη σύγχρονη ιατρική και έχουν σώσει εκατοντάδες εκατομμύρια ζωές τον τελευταίο αιώνα. Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι τα βακτηριακά στελέχη γίνονται ολοένα και πιο ανθεκτικά στις αντιβιοτικές θεραπείες, οδηγώντας σε υπερβακτήρια που είναι ανθεκτικά σε πολλά διαφορετικά αντιβιοτικά ταυτόχρονα, μειώνοντας σημαντικά τις πιθανότητες ανάρρωσης των ασθενών. Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων, τα πολυανθεκτικά παθογόνα προκαλούν πνευμονία και διάφορες λοιμώξεις στο ~8% των ασθενών που εισάγονται σε μονάδες εντατικής θεραπείας στην Ευρώπη. Σύμφωνα με στοιχεία του κέντρου, αυτό οδήγησε σε 1,2 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως το 2019. Εκτιμάται ότι ο αριθμός αυτός θα μπορούσε να αυξηθεί στο μέλλον σε σημείο που έως το 2050, οι ανθεκτικές λοιμώξεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν περισσότερους θανάτους από τον καρκίνο.
Στην τελευταία της έρευνα στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Ισραήλ στο Technion, η Dr. Lázár ερεύνησε τη μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών στη θανάτωση βακτηρίων όταν χρησιμοποιούνται σε διάφορους συνδυασμούς και όχι μόνα τους. Η έρευνα, που υποστηρίζεται από μελέτες, αποκάλυψε ότι τα μείγματα αντιβιοτικών συχνά εμφανίζουν εκπληκτικές, απροσδόκητες αλληλεπιδράσεις. Στην πραγματικότητα, η βακτηριοκτόνος δράση μεμονωμένων μιγμάτων αντιβιοτικών ήταν τάξεις μεγέθους ασθενέστερη από εκείνη των θεραπειών με ένα μόνο παράγοντα.
Αυτοί οι πολύ συνηθισμένοι συνδυασμοί αντιβιοτικών με αμοιβαία ανασταλτικά αποτελέσματα ήταν προηγουμένως άγνωστοι στους ερευνητές. Αν και η αποφυγή αυτών των αμοιβαία ανασταλτικών ζευγών αντιβιοτικών οι ερευνητές παρατήρησαν ότι έχουν επίσης ευεργετικά αποτελέσματα. Όταν τα βακτήρια γίνονται ανθεκτικά σε ένα ή άλλο από αυτά τα ζεύγη φαρμάκων, όταν χρησιμοποιούνται μαζί είναι τάξεις μεγέθους πιο αποτελεσματικά στη θανάτωση ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων από τα ευαίσθητα αντίστοιχά τους. Αυτό ισχύει ακόμη και για τα επικίνδυνα και ανθεκτικά βακτήρια MRSA που εξαπλώνονται στα νοσοκομεία.
Η Dr. Lázár τόνισε, “Αυτοί οι διαφορικά επιλεκτικοί συνδυασμοί αντιβιοτικών που στοχεύουν τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια υπόσχονται πολλά για την επιβράδυνση της εξάπλωσης και την εξελικτική προσαρμοστικότητα των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων. Μια άλλη γραμμή έρευνας που επιδιώκουμε με την υποστήριξη HCEMM είναι ο τρόπος με τον οποίο λαμβάνει τα φάρμακα ένας ασθενής για τη θεραπεία ενός συνεχιζόμενου προβλήματος υγείας, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση ή τα καρδιακά προβλήματα, επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία μιας νεοεμφανιζόμενης βακτηριακής λοίμωξης.
«Η κλίμακα του έργου αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι μέχρι στιγμής έχουμε δοκιμάσει εκατοντάδες συνδυασμούς 19 διαφορετικών αντιβιοτικών, αλλά υπάρχουν χιλιάδες ακόμη», πρόσθεσε. Αντί να αναπτυχθούν νέα αντιβιοτικά, τα οποία είναι πολύ δαπανηρά και όλο και λιγότερο επικερδή για τις φαρμακευτικές εταιρείες, είναι επίκαιρη η διερεύνηση αποτελεσματικών συνδυασμών υπαρχόντων φαρμάκων. Το επίκεντρο του ερευνητικού προγράμματος HCEMM είναι η μεταφραστική ιατρική, δηλαδή η προώθηση της κλινικής εφαρμογής των βασικών ερευνητικών αποτελεσμάτων και η διασφάλιση της επιστημονικής αριστείας που βασίζεται σε ένα διεθνές σύστημα αξιολόγησης.
Το έργο με αριθμό 739593 χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας Horizon 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
